در عرصه بین المللی به محض اینکه بین خریدار و فروشنده کالا توافقات اولیه صورت پذیرد، تعهدات در قبال یکدیگر آغاز میشود. فروشنده مسئول تهیه و ارسال کالا حسب شرایط قراردادی و خریدار تعهد پرداخت وجه آن در ازای دریافت کالا به فروشنده دارد اما سوال اینجاست که این روش پرداخت بین المللی به چه شکل انجام می گیرد؟ با پیشرفت و گسترذگی حجم معاملات بین المللی و مقررات تجارت بین المللی هم روز به روز نه تنها گسترده شده اند و منطبق با دنیای و نیاز های روز ، بلکه به تسهیل تجارت در عرصه بین الملل نیز کمک می کنند. از میان روشهای پرداخت 4 شیوه ذیل عمومیت بیشتری داشته اند.
مرسوم ترین روشهای پرداخت بین المللی
- پرداخت بر اساس حساب باز
- پرداخت بر اساس پیش پرداخت
- پرداخت بر اساس برات
- پرداخت بر اساس اعتبار اسنادی
1-روش اول پرداخت از طریق حساب باز است open Account Trade
پرداخت از این روش به خریدار این امکان را می دهد که بعد از رسیدن کالا به مقصد و ترخیص کالا وجه آن را پرداخت نماید.خرید از طریق این روش به شکل نسیه بوده و پرداخت وجه کالا حسب شرایط قراردادی موکول به زمان مشخصی می گردد. اعتماد به خریدار عامل تعیین کننده ای در انتخاب این روش پرداخت است. اگر چه اصولا آن روش بر مبنای اعتماد تضمین می گردد حداکثر ریسک برای فروشنده دارد اگر چه برای خریدار مناسب ترین روش پرداخت است.اما فروشنذه نیز می تواند تضمین شخصی هایی در این روش پرداخت انجام دهد به عنوان مثال این موضوع در قرارداد فروش پیش بینی کند. در بسیاری از کشورها خود دولتها و شرکت های بیمه ای ریسک انجام این روش پرداخت را پوشش می دهند . در ایران صندوقی به نام صندوق ضمانت صادرات وجود دارد که ریسک این روش پرداخت را پوشش می دهد.
2- روش پیش پرداخت (Advance payment)
این روش تماما برپایه اعتماد بین طرفین شکل میگیرد و اگر چه جزو ساده ترین روشهای پرداخت است اما تمام ریسک ان بر عهده خریدار می باشد و به این صورت که خریدار مبلغی را به حساب فروشنده برای ارسال کالا واریز می کند و منتظر ارسال کالا می ماند اگرچه این روش جزو ساده ترین روشهای پرداخت است اما از انجا که در انتخاب این روش خریدار متحمل ربیسک بالای میشود جزو روشهای پر خطر می باشد.
ریسک انتخاب روش پیش پرداخت
انتخاب این روش برای خریدار ریسک بالایی به همراه دارد ، به نحوی که اگر فروشنده به هر دلیلی کالا را ارسال نکند خریدار به منظور جلوگیری از هدر رفتن مبلغ پرداختی از هیچ ضمانت اجرایی برخوردار نیست همچنین اگر در موعد مقرر کالا ارسال نشود و در ارسال کالا تاخیر صورت گیرد و این تاخیر سبب ورود خساراتی متوالی به خریدار گردد به عنوان مثال: در اثر تاخیر در ارسال محصول اولیه خریدار شده عملا چرخه تولید محصول با مشکل مواجهه شده و و خریدار به جهت عدم تولید به موقع محصول باید جوابگوی این خسارات به مشتریان خود باشد و نهایتا اگر محصول ارسال شد و خریدار مواجه با کالایی شد که با مشخصات مورد توافق شده مغایرت داشته، ضرر وزیان وارده از طریق دیگری قابل جبران نمیباشد.مکانیزم تضمینی از این روش تقاضای یک ضمانت نامه ارزی از فروشنده است که آن هم تنها در خصوص عدم ارسال کالا تضمین کننده، مبلغ پرداختی است و شامل خسارات دیگر از جمله تاخیر در ارسال یا مغایرت کالا با مشخصات مورد توافق ندارد.